۱۰ نکته طلایی
کشت و پرورش خانگی جلبک اسپرولینا
برخی از نکات که بنظر بسیار ساده می آیند تا آنجا که شاید اصلا دیده نشوند می توانند در کسب و کار و خصوصاً در بخش تولید بسیار موثر باشند نکاتی که به دلیل ریز بودن نادیده گرفته شوند. از این رو تیم رویای جلبک پارس در نظر دارد در این بخش برخی از نکات کلیدی در راستای کاشت ، داشت و برداشت جلبک اسپرولینا را در اختیار علاقمندان قرار دهد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر و اخذ مشاوره با ما تماس بگیرید.
نکته ۱ :
نوســان درجــه حــرارت : زمانــی درجه حرارت دچار نوسان می شود کــه تنهــا بخشـی از مخـزن پـر شـده اسـت، و قبـل از اینکـه شـما نحــوه اســتفاده از بخــاری را بیاموزیــد. دمــای بالای ۳۹ درجــه ســانتیگراد جلبــک را در عــرض چنــد ســاعت از بیـن خواهـد بـرد.
بــا اســتفاده از دماســنج، دمــای مخــزن را به ویــژه در حوالــی ظهــر روزهــای آفتابــی، وقتــی کــه خورشــید میتوانــد مخــزن شــما را تــا انــدازه زیــادی گــرم کنــد، بررســی کنیــد. ایــن کار را در فصــل بهــار و اوایــل تابســتان، هنگامــی کــه گرمــای خورشــیدی میتوانــد ازآســتانه حیاتــی ۳۹ درجــه ســانتیگراد بگــذرد، حتمــا انجــام دهیــد. در طــول روز بهتریــن دمــا در حــدود ۲۹ تــا ۳۶ درجــه ســانتیگراد اســت. اســتفاده از بخــاری در صورتـی قابل قبـول اسـت کـه کشـت بـا آفتـاب بـه ایـن دمــا نرســد. بطــور کلــی، در دمــای بالاتــر در حــدود
۳۶ درجــه ســانتیگراد شــاهد رشــد بیشتــری خواهیــد بــود. بااینحــال اگــر خورشــید دمــای کشــت را بالاتر از ایــن دمــا ببــرد، میتوانــد خطرنــاک باشــد. اگــر درجــه حــرارت پاییــن بیایــد، بخــاری را روشــن کنیــد و روی درجــه حــرارت ۳۰ درجــه ســانتیگراد در شــب بگذاریــد.
درجــه حــرارت در حــدود ۱۵ تــا ۲۹ درجــه ســانتیگراد بــه جلبــک صدمــه نمیزنــد، امــا باعــث کاهــش ســرعت رشــد آنهــا میشــود. اگــر میخواهیــد کشــت خــود را بــرای مدتــی متوقــف کنیــد، ایــن دمــا مناســب اســت.
نکته ۲ :
سطوح آب : بـه سـطح آب دقـت کنیـد. اگـر کاهـش قابل توجهـی داشــت، آب شــیرین بــدون مخلــوط مــواد مغــذی بــه آن بیفزاییــد تــا ســطح تبخیرشــده را جبــران کنــد و ســطح آب ثابــت باقــی بمانــد. اگــر مخــزن را درســت پوشــانده باشـید، نبایـد ایـن کار را بیـش از یـک بـار در هفتـه انجـام دهیـد. کشـت شـما به تدریـج بسـیار رقیـق میشـود و بـه رنــگ ســبز روشــن در می آیــد، و به تدریــج متراکم تــر و تیره تــر خواهــد شــد.ایــن مرحلــه میتوانــد چنــد هفتــه طــول بکشــد. اگــر pH را در ایــن مرحلــه بررسـی کنیـد، خواهیـد دیـد کـه در حـدود ۸/۵ است و به آرامــی افزایــش می یابــد.
نکته ۳ :
تراکم کشت : هنگامـی کـه تراکـم کشـت بالا مـیرود و بـه رنـگ ســبز تیــره درمی آیــد، زمــان تکثیــر اســت. به انــدازه کافــی محیــط کشــت تــازه بــه آن بیفزاییــد تــا حجــم کشــت دو برابــر شــود.بــرای دوبرابرشــدن یـک مخـزن ۴۰ لیتـری، ایـن مقـدار برابـر بـا ۱۰ لیتـر آب، ۱۵ قاشـق غذاخـوری از مخلـوط مغـذی و ۲ میلیلیتر محلـول آهـن اسـت. بـرای ظروفـی بـا اندازه هـای دیگـر، از همیــن روش بــه ازای هــر ۱۰ لیتــر آب اســتفاده کنیــد تــا اینکــه حجــم شــما دو برابــر شــود. موقعیــت بخــاری را تنظیــم کنیــد تــا در نیمــه بــالای ســطح آب قــرار گیـرد. دوبـاره سـطح آب را علامت بزنیـد، بنابرایـن شـما میتوانیــد آن را بــا اضافه کــردن آب تــازه ماننــد قبــل ثابـت نگـه داریـد تـا تبخیـر را جبـران کنـد. صبـر کنیـد تـا کشـت دوبـاره متراکـم شـود، سـپس آن را دوبـاره دو برابـر کنیـد. ایـن رونـد را تـا پرشـدن مخـزن ادامـه دهیـد.
نکته ۴ :
محصول آلوده : اسـپیرولینای آلـوده و سرایت آن بـه دیگـر انـواع جلبکهـا کــه ممکــن اســت ســموم آلــوده تولیــد کننــد، میتوانــد خطرنــاک باشــد. مخزنــی بــا پوشــش مناســب، محیــط کشـت مناسـب و pH بالا به راحتـی گونه هـای خطرنـاک را از مخــزن شــما دور نگــه مــیدارد. بااینحــال، اســتفاده از یــک میکروســکوپ بــرای مشــاهده مســتقیم کشــت توصیــه میشــود. در ایــن روش شــما میتوانیــد ســلامت کشـت را بررسـی کنیـد (بـا شـمارش تعـداد مارپیـچ در هر رشـته) و هـر جلبـک غریبـه را ببینیـد. مواظـب هـر چیـزی کـه سـبز اسـت امـا ماننـد اسـپیرولینا شــکل نگرفتــه اســت، باشــید. همچنیــن میتوانیــد قطعـات کوچکـی از مارپیـچ اسـپیرولینا را ببینیـد. وجـود تعــداد کمــی مشــکلی نــدارد، امــا اگــر تعــداد آنهــا افزایـش یابـد، ممکـن اسـت نشـانه ایـن باشـد کـه چیـزی در سیســتم شــما (پمپهــا، حبابســاز و…) مارپیــچ را شکسـته اسـت کـه اصلاً خـوب نیسـت. انـواع مختلفـی از میکروسـکوپ ها بـرای نگاه کـردن بـه کشـت وجـود دارنـد کــه برخــی مناســبتر از بقیــه هســتند. مهمتریــن نکتــه بزرگنمایــی اســت. بزرگنمایــی کــه شــما نیــاز داریــد حداقــل ۱۰۰ برابــر اســت، امــا ۴۰۰ برابــر خیلــی بهتــر اســت. بزرگنمایــی برابــر اســت بــا بزرگنمایــی عدســی چشــمی ضــرب در بزرگنمایــی شــیئی. اگــر ســطح pH زیــر ۱۰ اســت، آن را برداشــت نکنیــد. سـطح pH در حـدود ۵/۸ بـرای محیـط کشـت تازه مناسـب اســت، پــس از آن بهســرعت افزایــش مییابــد و در مــدت یـک مـاه بـه ۱۰ و بیشتـر میرسـد. افزایـش pH را نبایـد پـس از آن ادامـه داد، بلکـه فقـط به آرامـی پـس از رسـیدن بــه ۱۰ +آن را متوقــف میکنیــم. اگــر بــه ۱۱ یــا بالاتر برسـد، بـه رشـد بهتـری در محیـط دسـت خواهیـم یافـت.
نکته ۵ :
میزان pH و نحوه بررسی آن : اســیدیته یــا pH نشــانگر تعــادل بیــن اســیدیته و حالـت بـازی در آب اسـت. هرچقـدر سـطح pH پایینتـر باشــد حالــت آب اســیدیتر اســت و هرچقــدر بالاتر باشــد، قلیایی تــر خواهــد بــود. pH 7 به معنــی حالــت خنثــی اســت، یعنــی تعــادل بیــن اســید و بــاز برقــرار اســت. بســیاری از واکنشهــای بیوشــیمیایی بســتگی بــه شــدت pH دارد؛ بنابرایــن تمــام موجــودات زنــده دارای یـک محـدوده pH محـدود هسـتند کـه در آن میتواننـد زندگــی کننــد. اســپیرولینا قــادر بــه رشــد در pH بالای۱۱ یــا حتــی بالاتر اســت. تعــداد بســیار کمــی از موجــودات میتواننــد در pH بــاالی ۱۰ رشــد کننــد، بنابرایــن کشــت خــود را در pH بــاالی۱۰ نگــه داریــد کــه کشـت شـما را بـه دور از موجـودات بالقـوه مضـر نگه مـیدارد.
نکات کلیدی برداشت جلبک اسپرولینا تولید شده
نکته ۶ :
هنگامــی کــه مخــزن پــر اســت، تراکــم بالاست و pH برابــر یــا بیــش از ۱۰ اســت، کشــت جلبــک آمــاده برداشـت اسـت. راههـای بسـیاری بـرای برداشـت جلبـک وجــود دارد. نکتــه اصلــی ایــن اســت کــه به ســادگی از طریــق یــک فیلتــر خــوب، کشــت را فیلتــر کنیــد و آب فیلترشــده را بــه کشــت بازگردانیــد. بعــد از برداشــت جلبـک، مـواد مغـذی جبرانـی بـه نسـبت اسـپیرولیناهای برداشت شـده بـه مقـدار مناسـب بـه کشـت اضافـه کنیـد. برداشــت اســپیرولینا بــه ایــن طریــق انجــام میشــود و آمــاده خــوردن اســت!
نکته ۷ :
شیوهای برای خارج کردن آب از مخزن : خارج کــردن کشــت از مخــزن را میتــوان بــا اســتفاده از یــک لولــه انجــام داد یــا از یــک پمــپ ســاده اســتفاده کــرد. بایــد بتوانیــد ســرعت پمــپ را کنتــرل کنیــد، به طــوری کــه فیلتــر ســرریز نشــود.
نکته ۸ :
فیلتر مناسب: تمــام آنچــه بــرای برداشــت مارپیــچ اســپیرولینا نیــاز اســت یــک فیلتــر بــا روزنه هــای ۵۰ میکــرون اســت. تـوری یـا فیلتـر قهـوه نیـز تـا حـدی مؤثـر خواهـد بـود، امـا تمیزکـردن آنهـا خیلـی دشـوار اسـت و جلبکهـای سبزآبی گرانبهـای شـما در پایـان کار در آن گیـر خواهـد کــرد. راحتتریــن و ارزانتریــن راه، اســتفاده از صفحــات نایلونــی مخصــوص چــاپ، شــماره مــش ۳۰۰ اســت. تمیزکــردن ایــن نــوع از فیلتــر آســان اســت و میتوانــد صدهـا بـار مـورد اسـتفاده قـرار گیـرد. میتـوان آن را بـه شکل یـک مخـروط یـا جـوراب دوختـه اسـتفاده کـرد تـا فراینــد را تســریع و تســهیل کنــد.واردکردن دوباره کشت فیلترشده به مخزن ایـن کار میتوانـد بـه سـادگی ریختـن یـک سـطل بـه درون مخــزن یــا بــه ســادگی انجــام فیلتراســیون مخــزن باشـد، به طـوری کـه کشـت فیلترشـده به سـادگی دوبـاره بـه مخـزن وارد شـود.
نکته ۹:
تهیـه مـواد مغـذی جبرانـی بـرای اسـپیرولینای برداشت شــده : هرچقــدر اســپیرولینای مارپیچــی رشــد میکنــد، مــواد مغــذی را از محیــط جــذب میکنــد. پــس از برداشــت،اضافه کــردن مــواد مغــذی جدیــد بــه محیــط کشــت لازم اسـت.
نکته ۱۰ :
روشی برای خروج آب باقیمانده : اگــر از یــک پارچــه ســاده بــرای برداشــت اســتفاده می کنیــد، جلبــک برداشت شــده را فشــار دهیــد. ایــن کار را در صورتــی میتــوان بهراحتــی انجــام داد کــه پارچــه برداشــت قابل جابه جایــی باشــد. بســیاری از تولیدکننــدگان بــرای ایــن کار از الــک بزرگــی اســتفاده می کننــد تــا پارچــه را نگــه دارد، کــه نیــاز بــه وجــود گیــره را از بیــن میبــرد.
مواردی که در این بخش گفته شد تنها بخشی از نکات ضروری و حساس در پروسه تولید جلبک اسپرولینا است بدیهی است که چنانچه قصد تولید جلبک اسپرولینا را بصورت صنعتی ندارید و فقط می خواهید در حد خانگی آن را تولید کنید و درآمد داشته باشید لازم است تا نداشتن تجهیزات صنعتی را با دانستن نکات طلایی جبران کنید.
رویای جلبک پارس آماده است تا با علاقمندان به تولید و پرورش جلبک اسپرولینا چه بصورت صنعتی و چه بصورت خانگی همکاری نماید.
